Damiana (Turnera diffusa): herkomst, taxonomie & herkenning

Disclaimer: Dit artikel is uitsluitend informatief (botanie/ecologie). Geen uitspraken over gebruik, effecten of menselijke consumptie.

---

Wat is damiana (Turnera diffusa)?

Damiana (Turnera diffusa) is de gangbare naam voor Turnera diffusa, een relatief kleine, houtige struik uit de passiebloemfamilie (Passifloraceae). De soort komt van nature voor in delen van Noord- en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. De plant draagt kleine, aromatische, gele bloemen. en.wikipedia.org

Taxonomie en naamgeving

• Familie: Passifloraceae

• Geslacht: Turnera

• Soort: Turnera diffusa Willd. ex Schult.
  Kew’s Plants of the World Online bevestigt deze classificatie en de geaccepteerde naam. powo.science.kew.org
  In Nederland wordt de soort doorgaans ook “damiaankruid” genoemd. nl.wikipedia.org

Verspreiding & habitat

Damiana is inheems in zuidelijk Texas (VS), Mexico, Midden-Amerika, delen van Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Regionale floradatabase en encyclopedische bronnen beschrijven een voorkeur voor (seizoens)droge, tropische biotopen. en.wikipedia.org+1
De soort staat in Noord-Amerikaanse registers als een vaste plant/substruik met een capsulestructuur als vrucht. wildflower.org

Damiana (Turnera diffusa) herkenning: belangrijkste plantkenmerken

• Compacte, houtige struik (substruik).

• Kleine, aromatische gele bloemen (bloei van zomer tot nazomer).

• Bladeren klein en grijsgroen; bij kneuzing aromatisch.
  Deze kenmerken worden consequent genoemd in botanische overzichtsbronnen. en.wikipedia.org

Veel voorkomende verwarring: “false damiana” (Turnera ulmifolia)

In tuin- en zaadhandel wordt Turnera diffusa regelmatig verward met Turnera ulmifolia (“false damiana”). Een veelgeciteerde studie beschrijft praktische, morfologisch-micromorfologische en chromatografische manieren om T. diffusa te onderscheiden (o.a. houtige stengels; kleinere, grijsgroene bladeren; sterke aroma bij kneuzing) van T. ulmifolia (kruidachtige stengels; grotere, blauw-groene, sterk getande bladeren; zwakker aroma). De auteurs signaleren dat de verwarring vooral in de horticultuur voorkomt. Thieme+1

Fytochemie (zonder gezondheidsclaims)

Publicaties over Turnera melden diverse groepen secundaire metabolieten in damiana, waaronder meerdere flavonoïden (bijv. apigenine, acacetine), terpenoïden, fenolen en cyanogene glycosiden; daarnaast zijn o.a. arbutine en β-sitosterol vermeld. Een overzichtsartikel bundelt de aangetoonde verbindingen binnen het geslacht Turnera en bespreekt analysemethoden; afzonderlijke studies hebben tientallen verbindingen uit T. diffusa geïsoleerd. Dit zegt niets over toepassing of effect bij mensen—het duidt uitsluitend op chemische diversiteit in de plant. PubMed+1

Ecologie

Damiana fungeert als waardplant voor de Mexicaanse parelmoervlinder (Euptoieta hegesia). Dat wil zeggen: de soort wordt in de levenscyclus van deze vlinder benut. en.wikipedia.org

Damiana in Nederland: verkoopstatus (feitelijk)

In Nederland wordt damiana als kruid in smartshops aangeboden en valt het onder de Warenwet, volgens een factsheet van verslavingszorginstelling Jellinek. Dit is een juridische/marktcontext en geen gebruiksadvies. jellinek.nl

---

FAQ (neutraal, zonder gebruiksadvies)

Wat is Damiana (Turnera diffusa) in één zin?
Een aromatische, geelbloeiende struik (Turnera diffusa) uit de passiebloemfamilie, inheems in (sub)tropisch Amerika. en.wikipedia.org

Is damiana hetzelfde als “false damiana”?
Nee; “false damiana” verwijst meestal naar Turnera ulmifolia. Studies en botanische beschrijvingen geven duidelijke morfologische verschillen. Thieme+1

Waar groeit damiana van nature?
Van zuidelijk Texas via Mexico en Midden-Amerika tot delen van Zuid-Amerika en de Caraïben. en.wikipedia.org

Tot welke familie behoort damiana?
Passifloraceae (passiebloemfamilie). powo.science.kew.org

Heeft damiana ecologische betekenis?
Ja; onder meer als waardplant voor de Mexicaanse parelmoervlinder (Euptoieta hegesia). en.wikipedia.org

---

Bronnen

• Wikipedia (EN): Turnera diffusa – algemene botanie, verspreiding, morfologie en sectie over misidentificatie. en.wikipedia.org

• Kew, Plants of the World Online: Turnera diffusa – geaccepteerde naam, familie en biotoop. powo.science.kew.org

• USDA/ Lady Bird Johnson Wildflower Center – Noord-Amerikaanse plantkenmerken. wildflower.org

• Joshi VC, Rao AS, Wang YH, Avula B, Khan IA. Planta Medica (2009) – differentiatie T. diffusa vs. T. ulmifolia. Thieme

• Szewczyk K, Zidorn C. Journal of Ethnopharmacology (2014) – review van ethnobotanie/fytochemie van het geslacht Turnera. PubMed+1

• Zhao J. Journal of Natural Products (2007) – geïsoleerde verbindingen uit T. diffusa. pubs.acs.org

• Wikipedia (EN): Euptoieta hegesia – damiana als waardplant. en.wikipedia.org

• Jellinek (NL): “Wat is Damiana?” – feitelijke vermelding verkoopstatus/Warenwet (geen gebruiksadvies). jellinek.nl